Saksofon

Dziś saksofon kojarzy się ewidentnie z jazzem, ale nie było tak od początku. Do klasyki wszedł dopiero w erze swingu, więc dobre 30 lat po powstaniu gatunku, gdzieś tak w erze swingu. Ale od tego czasu, obok trąbki, jest właściwie synonimem jazzu.

Często w różnej maści teleturniejach pojawia się podchwytliwe pytanie o to jakim instrumentem właściwie jest saksofon. Na pewno dętym, ale drewnianym czy blaszanym? Wykonany jest z metalu, więc… Nie! Jest dętym drewnianym. Wynika to ze sposobu zadęcia, czyli sposobu wydobycia dźwięku w instrumencie. W dętych drewnianych odbywa się to za pomocą stroika, najczęściej drewnianego - jak w klarnecie, oboju, fagocie. I mimo że zbudowany z metalu zalicza się właśnie do tej rodziny. Wyewoluował z klarnetu, a zbudował go około 1841 roku niemiecki konstruktor Adophe Sax. Nie zakorzenił się jednak w muzyce klasycznej, choć usłyszeć go można w sławnym Bolero Maurice Ravela.

Występuje w kilku odmianach w zależności od możliwych wysokości dźwięku wydobywanych przez instrument. Jest ich formalnie 9, lecz praktycznie w jazzie i innych gatunkach wykorzystuje się 4 - sopranowy, altowy, tenorowy i barytonowy. Ten pierwszy jest traktowany jako dodatkowy, obok tenoru lub altu, ten ostatni jest stosunkowo rzadki. Wprawne ucho wychwyci jaki instrument w danym momencie gra - alt jest bardziej metaliczny i donośny, tenor stonowany, a baryton fascynująco wibrujący.

Powszechnie saksofon pojawił sie w Big Bandach w sekcjach instrumentów dętych - zazwyczaj od 2-5 muzyków grających na różnych odmianach. Tam też pojawił się jako instrument solowy podczas improwizowanych solówek sławnych instrumentalistów. Lista sławnych, znaczących i tych mniej znanych saksofonistów jest ogromna. Ograniczę się więc do wymienienia tylko kilku z nich - właściwie bogów tego instrumentu: